اثربخشی استراحت‌های مغزی بر پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی دانش‌آموزان: نقش تعدیل کنندگی حمایت والدین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار رفتار حرکتی، گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی استراحت‌های مغزی بر پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی دانش‌آموزان ابتدایی با حمایت والدین بود. پژوهش حاضر از نوع نیمه­تجربی با طرح پیش­آزمون و پس­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری آن شامل تمام دانش‌آموزان دختر پایه­های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی شهرستان سمنان در سال تحصیلی 1403-1402 بود. با روش نمونه­گیری تصادفی خوشه‌ای، 192 نفر از دانش­آموزانی که در دروس ریاضی، علوم و فارسی ضعف یادگیری داشتند، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از اجرای پیش­آزمون دانش­آموزان به روش تصادفی ساده به دو گروه مداخله و یک گروه کنترل تقسیم شدند. برای مداخله از کتاب فعالیت‌های بدنی استراحت مغزی استفاده شد. همچنین داده­ها با شاخص پیشرفت تحصیلی، پرسشنامه خودکارآمدی کودکان و نوجوانان موریس (2001) و مقیاس حمایت والدین فال و روبرتز (2012) جمع­آوری شدند. گروه­های مداخله به مدت 4 ماه، دو بار در روز و 3 بار در هفته مطابق با روش آموزشی تمرین کردند. در این بین، گروه مداخله اول با حمایت والدین و گروه مداخله دوم بدون حمایت والدین بودند. گروه کنترل هیچ مداخله­ای دریافت نکردند. در پایان هفته شانزدهم، از هر سه گروه پس­آزمون گرفته شد. داده­ها با آزمون تحلیل کواریانس ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که استراحت مغزی پس از مداخله تأثیر معنی­داری بر پیشرفت تحصیلی دانش­آموزان با حمایت والدین و بدون حمایت والدین داشت (620/0 Ŋ2= ،001/0P=، 17/21 F=). همچنین، تأثیر معنی­داری بر خودکارآمدی مشاهده شد (648/0 Ŋ2= ،001/0P=، 95/23 F=). میانگین نمرات پیشرفت تحصیلی در گروه با حمایت والدین (05/4±57/12) نسبت به گروه بدون حمایت والدین (68/4±90/11) افزایش بیشتری داشت. همچنین، میانگین نمرات خودکارآمدی در گروه با حمایت والدین (16/7±59/60) نسبت به گروه بدون حمایت والدین (98/5±65/58) بیشتر بود. این یافته‌ها می­تواند ضرورت توجه برنامه­ریزان و مسئولان آموزشی به نقش فعالیت‌های استراحت مغزی در بهبود پیشرفت تحصیلی و خودکارآمدی دانش­آموزان دختر ابتدایی با حمایت خانواده را نشان دهد.

کلیدواژه‌ها


 
 
25.    Karthijekan, K., & Cheng, H. Y. (2022). Effectiveness of a motivated, action-based intervention on improving physical activity level, exercise self-efficacy and cardiovascular risk factors of patients with coronary heart disease in Sri Lanka: A randomized controlled trial protocol. PLoS One17(7), e0270800.
26.    Kasparek, A. (2021). Brain Breaks and Student Engagement. Spring.
29.    Latino, F., Tafuri, F., Saraiello, E., & Tafuri, D. (2023). Classroom-based physical activity as a means to improve self-efficacy and academic achievement among Normal-weight and overweight youth. Nutrients, 15(9), 2061.
30.    Mahar, M., Kenny R., Shields, T., Scales, D., Collins, G. (2006). Energizers : Classroom-based Physical Activities K-2. Kinesiology.
32.    Mistry, R. S., Benner, A. D., Biesanz, J. C., & Clark, S. L. (2010). Family and social risk, and parental investments during the early childhood years as predictors of low-income children’s school readiness outcomes. Early Childhood Research Quarterly, 25, 432–449.
41.    Park, Y. S., & Kim, U. (2006). Family, parent-child relationship, and academic achievement in Korea: Indigenous, cultural, and psychological analysis. In Indigenous and cultural psychology: Understanding people in context (pp. 421-443). Boston, MA: Springer US.
46.    Popeska, B., Angeleska4-Metodi, J. S. K. B., & Mitkovska, P. S. J. (2024). Quality Physical Education in Active School–Best Practices Examples from Primary Schools in North Macedonia. Quality Physical Education in Active School and its Perspectives. Researches-Best Practices-Situation., 259.
48.    Ramsdal, G., Gjærum, R. G., Wynn, R. (2013). Dropout and early unemployment. International Journal of Educational Research, 62, 75-86
57.    Wang, F., Gao, S., Chen, B., Liu, C., Wu, Z., Zhou, Y., & Sun, Y. (2022). A study on the correlation between undergraduate students’ exercise motivation, exercise self-efficacy, and exercise behaviour under the COVID-19 epidemic environment. Frontiers in psychology13, 946896.